Dit is waarom 3 miljoen mensen zich druk maken om dat kleffe gedoe van boer Rob of de adoratie van die rare Maud voor Evert. Het succes van Boer zoekt Vrouw verklaard

Van gêne tot genegenheid: er zijn niet veel tv-programma’s die zoveel emoties oproepen bij de kijkers als Boer Zoekt Vrouw. Na twaalf seizoenen is BZV nog altijd een onverwoestbare formule. ,,Het lijkt wel alsof het in onze cultuur opgenomen is.’’

Virus, oorlog, natuurrampen, inflatie. De aarde staat in brand, maar waar veel mensen zich op maandagmorgen bij de koffieautomaat of online écht druk om maken, is dat kleffe gedoe van boer Rob. Of de adoratie van die rare Maud voor boer Evert. Die stugge Jouke, die zo mooi ontdooit bij Karlijn. De onverwoestbare Sander die de blokkade van schapenboerin Janine wil opheffen. Na twaalf seizoenen is datingshow Boer Zoekt Vrouw nog altijd een ijzersterke tv-formule. Zondagavond is het onthullende slot van deze serie.

De krant schrijft en publiceert dagelijks over allerlei urgente, nieuwswaardige zaken maar eerlijk is eerlijk: bijna niets ‘scoort’ online zo goed als de wekelijkse samenvatting van de nieuwste BZV -aflevering. Zo’n recap blijft dagenlang als ‘best gelezen’ artikel op de website staan en de stukken (grappig en herkenbaar bedoeld) bereiken wereldwijd fans van het programma. En dat is al jaren zo. In een stormachtige wereld is het wel en wee van een boer die altijd een ‘maatje’ voor het leven zoekt blijkbaar een fijne afleiding.

Ook Rick Evers uit Vaassen schrijft over BZV . 16 likes . Daarmee begint het in 2013, als hij voor het eerst een samenvatting tikt van een aflevering en die op zijn Facebookpagina zet. De schrijftrainer en communicatieadviseur heeft zo’n stukje in De Stentor gezien en denkt: da’s leuk! ,,Ik had net mijn eerste iPad en met dat ding op schoot heb ik voor de televisie aantekeningen gemaakt.’’ Evers tikt er lustig op los over de liefdesavonturen van de boeren Wim, Jos, Jan, Aletta en Johan.

‘Het is écht bizar hoeveel reacties ik krijg’

Na zes BZV-seizoenen van pak ‘m beet dertien afleveringen slaat zijn teller tegenwoordig soms uit naar 25.000 likes na iedere melige beschouwing van klunzig sjansen, stiekeme zoenen in de stal en hobbelige trekkerritjes naar de kuilbult. Zijn facebookpagina heeft 178.000 volgers (bijna twee keer zoveel als Dagblad van het Noorden ) en ruim een half miljoen liefhebbers van de agro-datingshow lezen wekelijks de Rick Evers-kijk op Boer Zoekt Vrouw. ,,Het is écht bizar hoeveel reacties ik krijg, hoeveel mensen mij aanspreken.’’

Sterker nog: Evers constateert dat dit een absoluut topjaar is (straks meer over ús Jouke en ús Sander) qua lezers en response van BZV-fans. Als-ie op zondagavond aan de late kant is met publiceren belagen mensen ‘m online waar zijn stukje duiding blijft. ,,Ik probeer het binnen een uur na de uitzending te plaatsen…Van al die reacties krijg ik ook steeds meer plezier in het schrijven, maar zo’n seizoen geeft ook druk. Op zondagen maak ik verder maar geen sociale afspraken.’’

Boer Zoekt Vrouw is met ruwweg drie miljoen kijkers sinds het begin in 2004 nog altijd een kijkcijferkanon. Dat is opvallend, want dit twaalfde seizoen is in februari onder een neerslachtig gesternte van start gegaan. De wereld moet nog bijkomen van de pandemie als Rusland de eerste bommen in Oekraïne laat vallen. Wie zit er in deze tijd te wachten op dartele boeren? Er is iets van die collectieve dip terug te zien in het aantal liefdesbrieven aan de boeren: het zijn er bijna negenhonderd, zowat het laagste aantal ooit.

,,Ik heb zelf even getwijfeld of ik dit jaar weer zou gaan schrijven’’, zegt Evers. ,,Ik had er eerst niet veel zin in. Het voelde raar om in deze tijd grappig te doen over andere mensen. Aan de andere kant: juist in nare tijden hebben mensen vast ook behoefte aan een vrolijk verzetje. De wereld draait toch door.’’

Houdt boer Evert nu nog steeds van zijn flamboyante Maud?

Zondagavond ontdekken de kijkers hoe het uitpakt met de liefde tussen de koeien, de paarden en de kersen. Houdt de zwijgzame boer Evert uit Ruinerwold nog steeds van zijn flamboyante Maud? Zij krijgt vast een spin-off als BN’er in een ander programma. Fruitteler Rob wekt met zijn serenades en tuitmondje vooral gêne op: is Wendy nog voor zijn charmes gevallen? Evers, met een lachje: ,,Het begon kabbelend, maar het is toch weer een leuk seizoen geworden.’’

De gemeente Súdwest-Fryslân is traditiegetrouw een hofleverancier van kandidaten. Dit jaar zijn dat veehouder Jouke Huitema (32) uit Witmarsum en schaapscheerder Sander de Jong uit Lollum bij boerin Janine. Bij Jouke vliegen de vonken eraf: hij en Karlijn zijn stapelverliefd. Nou ja, dat bemoeilijkt dus zijn schrijven. ,,Er is niet veel gebeurd op zijn boerderij. Ik probeer altijd grappige dingen uit een uitzending te pakken en dat was bij Jouke het moeilijkst. Ik zag niks geks. Jullie Sander heeft het trouwens ook heel goed gedaan.’’

De maatschappij is wel veranderd, merkt-ie. Het publiek is kritischer en alert op uitglijders van anderen. Evers kiest tegenwoordig zijn woorden zorgvuldiger. ,,Kusjes geven. Boer Rob wilde niks liever dan zijn logee Wendy kusjes geven. Ik schreef dat ze dat wellicht aan zichzelf te danken had: Wendy kwam ook wel in een erg kort, strak rokje naar de boerderij… Nou, die kreeg ik als een boemerang terug. Dat zou #metoo zijn. Een vrouw lokt het natuurlijk zelf nooit als een man haar ineens zoent! Ze hebben helemaal gelijk.’’

Hij opereert op eigen houtje. Nooit heeft hij contact gehad met KRO-NCRV. Hij verwacht niet dat de omroep erg te spreken is over zijn werk. Andersom kun je zeggen: zijn afterparty op Facebook stuwt de BZV-kijkcijfers op? ,,Ik heb lezers die zeggen: ‘Als jij er niet over schreef, keek ik niet meer.’ Maar goed, je lacht met zijn allen toch een beetje om de kandidaten. Ik vergroot eigenschappen uit, als iemand stug is ofzo. Dat probeer ik grappig, maar toch ook respectvol te doen.’’

De gewoonheid ervan is de succesformule

Van de lezers krijgt-ie er trouwens vaak vragen over. ,,’Krijg jij betaald van KRO-NCRV? Krijg jij de uitzending eerder? Mag ik adverteren op jouw Facebookpagina? Wil je ook over Married At First Sight of een ander programma schrijven?’ Het antwoord op al die vragen is altijd ‘nee’. Ik ben niet eens de allergrootste fan van het programma. Laat staan een expert. Ik ben een stukjesschrijver die hier veel plezier aan beleeft, maar ergens ben ik ook blij als het weer afgelopen is. Ik volg de deelnemers na afloop ook niet meer.’’

Best gek: Rick Evers heeft ondertussen bijkans zelf de status van (online) BN’er bereikt door te schrijven over een tv-programma. Voor 5 euro kunnen fans een eigen e-book over BZV bij ‘m bestellen, met daarin zes seizoenen boerenliefde plus bonusmateriaal. ,,Zo kan ik toch iets compenseren voor al die tijd die ik erin steek.’’

Het succes verklaren? Lastig. Nadenkend: ,,Ik denk toch dat de gewoonheid ervan de succesformule is. Het huiselijke. Het lijkt wel alsof het in onze cultuur opgenomen is. Ik geloof ook wel dat het integer gemaakt is en dat de liefde hier en daar echt opbloeit.’’

Prettig kijkvoer

Die ‘gewoonheid’ waarover Rick Evers spreekt, daar kan massapsycholoog Hans van de Sande van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) wel wat mee. ,,Het lijkt allemaal zo authentiek in Boer Zoekt Vrouw, maar er zit natuurlijk een strenge selectie van de mensen achter plus repetities. Die boeren groeien uit tot celebs maar het zijn natuurlijk geen getrainde sterren. Ze zijn ook niet zo coachable en maken dus wel eens een foutje op tv waarop het publiek ze meteen terecht wijst. Ook dat maakt dat ze authentiek overkomen.’’

Waarom mensen zo graag naar deze romcom kijken? Dat begint vooral met de vrouwen voor de buis, is zijn inschatting. ,,Vrouwen houden van romantiek. Ze houden ook van koppelen; relaties tot stand brengen. Dat soort zaken vinden vrouwen over het algemeen reuze-interessant. Mannen niet. Die hebben het liever over auto’s of voetbal. Romantisch? Een stuk minder. Maar goed, staat dat programma eenmaal aan, dan kijkt-ie echt wel mee.’’

Identiteitsprobleem

Wat maakt die boeren zo aantrekkelijk? ,,Op de een of andere manier heeft het boerenleven toch iets romantisch over zich. Die boeren, die staan dicht bij de natuur. Veel dichter dan mensen in de stad. Stedelingen hebben over het algemeen de neiging zich anders voor te doen. Dat is een identiteitsprobleem. Mensen lezen boeken of volgen een cursus en zijn altijd maar onderweg om ‘iets’ te worden. Ze ‘zijn’ niet. In dorpen op het platteland is identiteit nooit een probleem geweest. Iedereen weet precies wie wie is.’’

En dát, wil Van de Sande maar duidelijk maken, is wat de BZV -programmamakers haarfijn aanvoelen. ,,Die nostalgische hang naar vroeger. De televisie is niets anders dan een vervanging van de gezellige avonden die gezinnen vroeger met elkaar hadden. Het leven op het platteland wordt hier geframed als iets oppervlakkigs en leuks, terwijl dat natuurlijk ook keihard was. Noch de boeren, noch de vrouwen in het programma wordt zo recht gedaan, maar kennelijk is het toch prettig kijkvoer.’’